حضور ائتلافی دو یا چند نفر تو یه انتخابات، موضوع عجیب و غریب یا شرم‌آوری نیست. یه تکنیک سیاسیه که وقتی تو جای مناسبش استفاده بشه، نه‌تنها ضرر نداره که سطح رقابت‌ها و همین‌طور شور انتخاباتی رو بالا می‌بره. کما این که مثلا سال ۹۲ همچین ائتلافی بین آقای حداد، ولایتی و قالیباف وجود داشت ولی کسی حس نمی‌کرد ایرادی داشته باشه. ماجرا از وقتی به ابتذال کشیده شد که معاون اول دولت مستقر تو سال ۹۶ وارد رقابت‌ها شد. ابتذالش این‌جا بود که همه به شکل قطعی می‌دونستن ایشون فقط اومده که تو مناظره‌ها در حمایت از دولت حرف بزنه و انصرافش به نفع آقای روحانی قطعیه. در حالی که در حالت معمول این نوع ائتلاف‌ها، این که چه‌کسی/کسانی انصراف بدن و این که این اتفاق قطعا بیفته یا نه، به روند پیش رفتن رقابت‌ها، تبلیغات و نظرسنجی‌ها بستگی داره. فلذا، ائتلاف با پوششی بودن یکی نیست و خود ائتلاف هم فحش نیست.
می‌فهمم بین صالح مقبول و اصلح کم‌تر مقبول درگیر باشید (البته حق نمی‌دم بهتون. درستش این بود از این مرحله رد شده باشید بعد این همه وقت، ولی حالا) چیزی که نمی‌فهمم اینه که چطور به این نتیجه می‌رسید آقای جلیلی الان اصلحه؟ به نظر من که نیست و اصلا دعوا این مدلی نیست که می‌گن. به‌وضوح آقای رییسی برای ریاست‌جمهوری مناسب‌تره. صرف برنامه داشتن هم که این همه روش تاکید می‌شه، دلیل چیزی نیست. آقای جلیلی می‌تونه یه استراتژیست یا برنامه‌ریز خوب باشه، ولی شخصیت اجرایی و کاریزماتیک نداره و به نظرم «اینو همه می‌دونن» :)
پ.ن: برای آقای رییسی هم البته همزمان با رای دادن دعا می‌کنم توانایی استفاده از زبان بدن و هوش کلامی‌شون افزایش پیدا کنه.
این که تو مناظره ترکی حرف می‌زنید، یعنی مایی که ترکی متوجه نمی‌شیم آدم نیستیم یا چی؟ می‌فهمید این کارتون نژادپرستانه و باعث تقویت گسل‌های قومیتیه و بازم انجامش می‌دید، یا کلا شوق خدمت کورتون کرده؟
+ برای قلب داغ‌دار مادرای اون فرشته‌های افغانستانی، برای مردم رنج‌کشیدهٔ یمن و برای مردم مظلوم فلسطین از ته دل دعا کنیم لطفا. ان‌شاءالله به زودی زود روزهای شادی و شکوفایی امت سیدالمرسلین هم برسه و این سال‌های زجر و حقارت تموم بشن. به حق همین شب و روز عزیز...
+ پریروز فاطمه یه عکس از سردار سلیمانی برام فرستاد. از این عکسای «کم‌تردیده‌شده». عکس قشنگی بود انصافا. نوشت: «اینو دیدم حالم خوب شد، گفتم واسه تو هم بفرستم». تشکر کردم ازش و نوشتم: «ممنونم ازت، ولی راستش من این عکسا رو می‌بینم حالم بد می‌شه». نوشتم: «عکس قشنگیه، ولی ببخشید دیگه، من یکم حساسم». یه مقادیری شکلک هم قاطی این پیاما بود و تهشم به شوخی و خنده گذشت البته، ولی خب، من واقعا یکم حساسم.
+ چند وقت قبل زنگ زده بودم به رفیق. پیشوازش یه بخشی از یکی از سخنرانی‌های سردار بود. چند بار زنگ زدم و برنداشت و چند بار هی گوش دادم و حالم یه طوری شد. می‌خواستم به محض این که گوشی رو برداشت بگم: «این چیه گذاشتی خب؟ نمی‌گی آدم قلبش میاد تو دهنش؟». که کلا برنداشت و بهم پیام داد که فعلا جاییه و نمی‌تونه جواب بده. کارم رو براش نوشتم و پیامکی حل و فصلش کردیم و دیگه نشد که چیزی در مورد پیشوازش بگم. چیزی هم نمی‌شد گفت البته، بقیه که مقصر حساس بودن من نیستن.
+ تو ماشین داریم با بابا می‌ریم جایی. تو جادهٔ بین‌راهی، بنر بزرگ زدن از سردار. غم عالم میاد تو دلم. اشکم درمیاد. آروم از زیر عینک آفتابی، دست می‌برم پاکش کنم. دوست ندارم بابا بفهمه گریه‌م گرفته. از این که فکر کنه لابد پس چه دختر خوبی داره که با دیدن عکس سردار اشکش درمیاد، بدم میاد. می‌دونم احتمالا بعدا واسه مامان هم تعریف می‌کنه و از اینم بدم میاد. از این که بدونه یکم حساسم، بدم میاد.
+ امروز نشستم «دیدن این فیلم جرم است» نگاه کردم و با این که سردارشون شباهت ظاهری نداره به سردار، از شنیدن چندبارهٔ کلمهٔ سردار و دیدن حالات سردارشون، حالم بد شده. نشستم دارم گریه می‌کنم و از این که دارم اینا رو می‌نویسم و ممکنه شما فکر کنید چقدر آدم ساده/احساساتی/خوب/بد/شعاری/جوگیر یا هر چیز دیگه‌ای هستم هم بدم میاد. ولی انگار باید بنویسم. باید بنویسم که نمی‌فهمم چه‌طور از اون جمعه به بعد زنده‌ام. من واقعا نمی‌فهمم چرا این داغ، می‌تونه انقدر بزرگ باشه، ولی هنوز هم نمی‌تونه منو بکشه. آدم خوب نیست یکم حساس باشه، باید خیلی حساس باشه که یهو کار تموم شه.
+ زیر عنوان این وبلاگ، روزای بعد رفتن سردار نوشته بودم: «...دیگه هیچ‌چیز شبیه قبل از ۱۳دی۹۸ نمی‌شه. هیچ‌چیز...» و بعد یه مدت برش داشتم، چون نمی‌خواستم حس ناامیدی به کسی منتقل بشه، چون خودم حس ناامیدی ندارم. درد دارم، ولی ناامید نیستم. نه‌تنها ناامید نیستم که می‌دونم و مطمئنم بهترین عاقبت برای سردار و بهترین اتفاق برای ما و برای آیندهٔ جهان، همینی بود که پیش اومد. ولی درد داره و واسه اونا که یکم حساسن، یه درد تموم‌نشدنی.
+من اون ساعت بیدار بودم. ۱۳دی۹۸، ساعت یک صبح من داشتم «هابیت» می‌دیدم. قسمت سومش. اون‌جا که آزوگ، تورین رو می‌کشه. من با حال گرفته‌‌م از دیدن اون فیلم خوابیدم و صبح که بیدار شدم مامان بهم گفت چی شده. صبح خفه شده بودم از شدت غم و شادی همزمان. صبح، از مقایسهٔ حال خودم تو ساعتی که سردار شهید شده بود، حالم از خودم به هم خورده بود. نمی‌شد اون ساعت در حال دعا خوندن باشم مثلا؟ احساس غفلت می‌کردم و حس می‌کردم این که اون ساعت داشتی چی‌کار می‌کردی مهمه. احساس می‌کردم من در واقع همونی‌ام که اون ساعت بودم. تماشاچی. تماشاچی صرف. یه تماشاچی نهایتا یکم حساس.
+ یه روزی باید تو آینده وجود داشته باشه که سردار و همهٔ شهدای دی‌ماه۹۸ برگردن پیشمون. یه روزی باید باشه...
پ.ن: قبل از پیچیدن نسخهٔ «خب اینا نشون می‌ده هنوز از سوگ بیرون نیومدی» باید عرض کنم بله، من هنوز از سوگ بیرون نیومدم. زندگی و برنامه‌های روزانه‌م سرجاشه و افسرده هم نیستم، ولی از سوگ بیرون نیومدم و ان‌شاءالله که هیچ‌وقت هم بیرون نیام. به من باشه می‌گم از این سوگ باید مرد، نه که ازش بیرون اومد.
پ.ن۲: این آهنگ رو قبلا، تو سال‌های اوج ماجرای داعش شنیده بودم ولی نداشتم. رفتم دوباره دانلودش کردم که گوش بدم و یادم بیاد از این سوگ نباید بیرون اومد: [سردار ایرانی | گروه موسیقی نبض]
«در این که آیهٔ شریفهٔ «ایاک نعبد و ایاک نستعین» متکلم به نون جمع است و نمازگزار در مقام فروتنی و شکستگی، چند وجه آورده‌اند و نیکوترین آن‌ها آن است که امام رازی در تفسیر کبیر آورده است. و خلاصهٔ آن چنین است که: در شریعت مطهر (اسلام) کسی که چند جنس گوناگون را در یک معامله بفروشد و برخی از آن‌ها معیوب باشد، مشتری می‌تواند یا همهٔ آن‌ها را بخرد و یا همه را پس دهد؛ اما اختیار ندارد معیوب‌ها را پس بدهد و بی‌عیب‌ها را بردارد و در این مورد، چون نمازگزاری بیند که عبادت او معیوب و ناقص است، آن را به‌تنهایی به پیشگاه پروردگار عرضه نمی‌کند، بلکه آن را به انضمام عبادت همهٔ عبادت‌کنندگان، از انبیا و اولیا و نیکان، ضمن یک معامله عرضه می‌دارد. به این امید که عبادت او در این ضمن پذیرفته شود، زیرا که تمامی آن عبادت‌ها رد نمی‌شوند. و نیز هرگاه برخی پذیرفته شوند و برخی پذیرفته نشوند، این تبعیض در معامله است و این موردی است که پروردگار، بندگان خویش را از آن باز داشته است؛ پس چگونه شایستهٔ کرم پروردگاری اوست؟ پس او را راهی جز پذیرش همه در پیش نیست و مراد حاصل است.»
کشکول شیخ بهایی | دفتر اول
+ مبارک باشه ان‌شاءالله به همه‌مون و دعا بفرمایید لطفا :)
یه مطلبی رو اون زمان که توییتر داشتم تو حساب آقای فتوره‌چی خونده بودم که به نظرم مطلب دقیقیه و مخصوصا موقع انتخابات، خیلی کاربردیه. دم انتخابات، آدم‌ها و گروه‌های مختلفی وانمود می‌کنن نگران و دلسوز مردمن و مشکلات مردم براشون مهمه، یه عبارتی هست می‌گن «ما همه سوار یه کشتی هستیم»، خواستم مطلبی که ایشون در مورد این ادعا نوشته بود رو به مضمون، دوباره بنویسم.
می‌دونید، ما با مسئولینی که تو شونصد جا پست و مقام دارن، تو یه کشتی نیستیم؛ با دانشجوهای ایرانی که آمریکا و کانادا زندگی می‌کنن، با اون بازیگری که نصف سال اروپاست، با اون که گرین کارت و اقامت داره، با اون فوتبالیستی که تا اوضاع به هم می‌ریزه پا می‌شه می‌ره ویلاش تو دبی و ترکیه، با مدیرایی که بچه‌هاشون ایران زندگی نمی‌کنن، با آدمای کله‌گندهٔ هر دو جناح که هر اتفاقی بیفته چیزی برای اونا تغییر نمی‌کنه، با اونایی که تو نروژ و فرانسه و انگلیس دغدغهٔ «وطن» دارن (و من نمی‌گم دروغ می‌گن یا آدمای بدی‌ان) تو یه کشتی نیستیم. ماهایی که یا مجبوریم یا دوست داریم رو این خاک زندگی کنیم و زیر این آسمون نفس بکشیم، ماهایی که اگه بچه داشته باشیم، دوست داریم تو همین سرزمین قد بکشه و صدای خنده‌هاش زیر سقف همین آسمون بپیچه، با اونا که گفتم (و یه سری که نگفتم و خودتون می‌تونید اضافه کنید) تو یه کشتی نیستیم. پس موقع انتخاب‌ها، حواسمون باشه اونی که داره دلسوزی می‌کنه یا ادای دلسوزی رو درمی‌آره، تو کدوم کشتی نشسته.
+ ژست اخلاق‌مداری آدما رو هم جدی نگیریم. هرکسی موقع انتقاد از جناح مقابلش نگران همهٔ مکارم اخلاقی می‌شه؛ نگاه کنیم واکنشش به اشتباه‌های جناح خودش چیه. آدما رو اون‌جا باید شناخت.
انتخابات (همهٔ انتخابات‌ها) با وضع فعلی برگزاری و شناخت نامزدها و وضع شفافیت و پاسخگویی و نظارت بعدش، مثل درس خواندن شب امتحان است. درس خواندن شب امتحان دانش‌آموز/دانشجویی که هر ترم به خودش قول می‌دهد از ترم بعد درس بخواند و ترم‌های بعد و بعدی می‌آیند و وضعش همان است که بوده. البته منکر این نیستم که با درس خواندن شب امتحان ممکن است بشود نمرهٔ خوبی گرفت، ولی بیایید قبول کنیم امکان ندارد بشود چیزی یاد گرفت.
رای ندادن هم غیبت غیرموجه سر جلسهٔ همان امتحانی است که در طول ترم نخواندی‌اش و شب امتحانش هم رفتی مهمانی. رای ندادن در شرایط ما، توهم کنش سیاسی، اعتراض و مطالبه‌گری است. پاک کردن صورت مسئله است. هیچ تاثیری هم روی هیچ بنی‌بشری ندارد و فقط دندان طمع یک عده وحشی را در خارج از مرزهای این سرزمین، تیزتر می‌کند.
رای ندادن، در یک شرایط عادی می‌تواند ابزاری برای اعتراض باشد؛ اما فکر می‌کنم باید بپذیریم که حداقل در ایران این‌طور نیست و منقار لاشخورها تیری را که تو به این شکل پرتاب می‌کنی تا به نشانهٔ هشدار به رویت شخصی از مسئولین برسد، در میانهٔ راه و روی هوا قاپ می‌زند و برمی‌گرداند سمت قلب خودت.
من راستش خیلی مسئله‌ام این نیست که کدام جریان سیاسی پیروز انتخابات می‌شود، چون به نظرم مسائل ما خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست که از چنین تغییراتی انتظار معجزه داشته باشیم. مسئلهٔ اساسی ما به اعتقاد من این است که کلیت مردم ما دین را برای اداره و تعیین جزئیات و کلیات زندگی‌شان مفید و موثر نمی‌دانند و برایشان جذاب‌تر است اگر در حد مناسکی خنثی باقی بماند. در زندگی روزمره به نظرشان کاربردی نیست، در مناسبات اجتماعی همچنین و در روابط بین‌الملل هم به طریق اولی. اما امیدوارم رقابت‌ها به‌قدری داغ بشود که اغلب گروه‌های اجتماعی متقاعد شوند که گزینه‌ای برای رای دادن در اختیار دارند و انتخاباتی پرشور داشته باشیم. این عجالتا، معقول‌ترین امیدی است که می‌توانم داشته باشم.
اگر مسیر تکامل بشریت یک جاده باشد، حضرت در بخش مشخصی از این جاده منتظر ما هستند تا ادامهٔ مسیر را با هم طی کنیم. آن بخش مشخص جاده، جایی است که ما به منتها‌درجه‌ای از تکامل اجتماعی که بدون حضور حضرت ممکن است، دست پیدا کنیم. اتفاق افتادن ظهور قبل از این حد، خلاف حکمت خداست و تا رسیدن به این حد، همچنان مسیر طولانی‌ای وجود دارد.
پ.ن: طولانی را از جهت تنوع و حجم کارهای روی‌زمین‌مانده عرض می‌کنم نه از جهت زمان؛ که فرمود: «تعیین‌کنندگان زمان (ظهور) دروغ می‌گویند.» و فرمود: «هر صبح و شام منتظر فرج باشید.» و فرمود: «خداوند امر فرج را در یک شب سامان می‌بخشد.»
درودهای بی‌پایان پروردگار عالم بر آنان که تحت هیچ شرایطی، از آرمان «عدالت» در هیچ حوزه‌ای عقب‌نشینی نمی‌کنند. هرچقدر پیچیده باشد، هرچقدر زحمت داشته باشد، هرچقدر زمان ببرد و هرچقدر مجبور به تحمل آدم‌های «کوتاه‌آمده» و توجیه‌ها، کنایه‌ها و ضربه‌هایشان باشند.
پ.ن: مگر عقب‌نشینی‌های موقتی و مقطعی به عنوان تاکتیکی برای تحقق هدف اصلی.
پ.ن۲: «عدالت» یک سری جنبه‌های بدیهی فطری دارد، یک سری جنبه‌های قانونی و قراردادی الهی/بشری و یک سری جنبه‌های فراقانونی (به این معنا که اولا برخی قوانین نیاز به تغییر دارد، ثانیا یک سری قوانین با شروع تلاش برای تحقق عدالت و عمل به قوانین قبلی مشخص می‌شود و تا قبل از شروع این تلاش، نمی‌توان به طور دقیق به آن‌ها دست پیدا کرد و ثالثا به این معنا که خیلی مسائل اصولا با قانونِ درست و نظارتِ درست حل نمی‌شود و نیاز به تلاش در حوزه‌های فرهنگی دارد)
همانا ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آن‌ها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند و آهن (و دیگر فلزات) را که در آن هم سختی (جنگ و کارزار) و هم منافع بسیار بر مردم است (نیز برای حفظ عدالت) آفریدیم، و تا خداوند معلوم کند چه‌کسی او و پیامبرانش را یاری می‌کند بی‌آنکه او را ببینند؛ (هر چند) که خدا بسیار قوی و مقتدر (و از یاری خلق بی‌نیاز) است.
حالا که تا این‌جا اومدین، یه توضیحی هم در مورد کتابا بدم.
۱. سفر روس: سفرنامهٔ شوروی مرحوم جلال آل احمده و مثل بقیهٔ سفرنامه‌ها (و کلا کتابایی) که ازش خوندم، مفید و دوست‌داشتنی. انتشارات فردوس و قطعا پیشنهاد می‌کنم.
۲. سیمای محمد: اولین کتابی که از دکتر شریعتی خوندم. دورهٔ نوجوونی البته. اینم پیشنهاد می‌کنم. سپیده‌باوران.
۳. سه دیدار: سه‌جلدی بوده که جلد آخرش دیگه نوشته نشد. از مرحوم نادر ابراهیمی در مورد زندگی امام خمینی. صوتی‌ش هم هست با صدای آقای یامین‌پور که من نمونه‌ش رو گوش دادم خیلی خوشم نیومد😬. خود کتاب رو ولی قطعا پیشنهاد می‌کنم. سورهٔ مهر.
۴. سمفونی مردگان: مال خودم نیست و امانته، هنوزم نخوندمش. منتها از اون‌جایی که «سرلوحه‌ها»ی من دست همین دوستم امانته، گفتم اینو بیارم :دی. سرلوحه‌ها مال آقای امیرخانیه. اونم پیشنهاد می‌کنم.
۵. سه گونه اسلام: کتاب قشنگیه و کم‌حجم. از شهید بهشتی. اگه جایی پیدا کردید، بخرید به نظرم. اینی که من دارم مال نشر بقعه است.
۶. سه کاهن: داستانی در مورد تولد پیامبر. مجید قیصری. طراحی جلدِ مثل همیشه خلاقانهٔ عصر داستان. یه مقداری سخت‌خوان.
۷. سلوک به سوی صبح: اولین و تنها کتابی از هرمان هسه است که خریدم و هنوزم نخوندمش متاسفانه😅. در اسرع وقت ان‌شاءالله. نشر ماهی (که یعنی به شکل تضمینی، ترجمه و طراحی جلد خوب).
+ می‌دونم هم شعر و هم عکس خیلی تکراری‌ان؛ ولی راستش هر دو رو خیلی دوست دارم و دوست داشتم این‌جا باشن :)
+ آیا شما هم لحظهٔ تحویل سال دلتون هُرّی می‌ریزه و عمیق‌ترین خواسته‌های قلبی‌تون که تو هزار تا پستوی ضمیر ناخودآگاهتون قایمشون کرده بودید، میان جلو، دست تکون می‌دن و زبون‌درازی می‌کنن؟ :)
+مبارک باشه. پر از خیر و برکت و سلامتی ان‌شاءالله :)
این بازی رو [که اول هم تو وبلاگ تسنیم عزیز دیدم] به خاطر این که شخصا در اغلب موارد فقط نیمهٔ سوراخ لیوان رو می‌بینم، دوست داشتم. یعنی واقعا از این که یادم انداخت ۹۹ اونقدرام که تو ذهنم مونده و احساس کلی‌م نشون می‌ده، بد و ناراحت‌کننده نبود، خوشحال و ممنونم ازش و پیشنهاد می‌کنم شما هم شرکت کنید :)
البته اصلش باید ۹ لبخند باشه، منتها من شیش تا لبخند بیش‌تر نداشتم و اونم دوتاش رو نمی‌تونم دقیقا بگم [می‌دونم که خیلی خسته شدم الان😅] ولی بیش‌تر از این اگه می‌نوشتم واقعا ادا بود؛ چون در اصل فقط همین شیش تا اتفاق خیلی خوشحالم کردن تو ۹۹.
۱. این یکی رو نمی‌تونم بگم؛ ولی خب خیلی اتفاق خوبی بود و چند سال بود که دعا می‌کردم اتفاق بیفته. شما همین‌طوری از من بپذیرید لطفا :)
۲. تولد نی‌نی یکی از نزدیک‌ترین دوستام.
۳. عقد یکی دیگه از دوستای خوبم همین چند روز پیش، روز عید مبعث.
۴. پیدا کردن جواب یه سوال که از چهارده-پونزده‌سالگی دنبال جوابش بودم و سختی‌های زیادی کشیدم برای این که حلش کنم. [سختی‌های خیلی زیادی واقعا. یعنی الان به حدی خوشحالم که واقعا نمی‌تونم توصیفش کنم براتون :)]
۵. این یکی رو هم متاسفانه نمی‌تونم بگم ولی اینم خیلی خیلی اتفاق خوبی بود و آرزوی چندین و چندسالهٔ من :)
بعدنوشت: عقد یکی دیگه از دوستامم بود امسال که یادم رفت بنویسم؛ یعنی یادم بود ولی نمی‌دونم چرا تو ذهنم بود که مال نود‌و‌هشته. به هرحال از همین تریبون مجددا به نگار عزیز تبریک می‌گم اگه هنوز این‌جا رو می‌خونه و اصلا تقصیر خودشه که همهٔ پستا و استوری‌های مراسم رو از صفحهٔ اینستاش برداشته😅
+ اگه مثل من عاشق پیدا کردن عکسای جدید برای پروفایل و پس‌زمینهٔ لپ‌تاپ و گوشی هستید و مینیمالیسم هم دوست دارید، Chinese art و Chinese art background رو تو گوگل یا پینترست (بیش‌تر هم پینترست) بزنید. کارای قشنگی میاد.
یک روزی هم رسید که تصمیم گرفتم از غصه خوردن به خاطر جاماندن در مسابقهٔ «کی از همه موفق‌تره؟» دست بردارم. یک روزی رسید که دیدم تعداد آدم‌های موفق/جذاب/شاد/ثروتمند و... در دنیا انقدر زیاد است که هر اقدامی حتی برای نام‌نویسی در این رقابت اشتباه است؛ چه برسد به تلاش برای پیروزی.
یک روزی، یک جایی، تصمیم گرفتم از داشتن آرزوهای دور و دراز، در این دنیای پیچیدهٔ غیرقابل‌اعتماد، دست بردارم و ملاک ارزشمندی اعمالم را نظر دیگران یا مقایسهٔ خودم با دیگران ندانم.
یک روزی بالاخره فهمیدم این که چه‌کسی در چندسالگی به کجا رسیده، به من ربطی ندارد. که قصهٔ من، مال خودم است. که قصهٔ من منحصربه‌فرد است؛ کما این که قصهٔ بقیهٔ آدم‌ها و باید عرق ریخت و زحمت کشید تا وجوه انحصاری‌اش، خودشان را نشان بدهند.
یک زمانی بالاخره فهمیدم بسیار محتمل است بسیاری از افتخارات فعلی‌مان، در قضاوت نهایی قاضی‌القضات عالم، به قدر پر کاهی هم نیرزد و وای از آن لحظه.
این‌ها را ذره‌ذره فهمیدم و از آن به بعد، آرام‌تر شدم. از آن به بعد _به جز دوره‌های محدود و گذرای سرخوردگی_ از همهٔ همین‌هایی که روزگاری تحملشان سخت بود، لذت می‌برم. از این حجم غول‌پیکر تنهایی، از فکر مواجهه با هزاران چالش پیش‌رو در آینده، از مقایسهٔ کمبودها و عقب‌ماندگی‌هایی که برای بدهکار نبودن به خودم، پذیرفته‌ام، از همهٔ صبرها و سکوت‌ها و اشک‌ها و نداری‌های مسیر تحقق آرمان‌گرایی‌ام، لذت می‌برم و هزار بار دیگر هم اگر برگردم، همین مسیر را خواهم آمد.
اصلا نیازی نیست ما تلاش کنیم که تمدن غرب سقوط کنه؛ این اتفاقیه که خودش به طور طبیعی می‌افته و اونقدر هم بدیهی و طبیعی و تکراریه که نیاز به این همه شور و شوق و ذوق و هیجان هم نداره. هر تمدنی، زمانی شکل می‌گیره، تلاش‌هایی انجام می‌ده و مرتکب اشتباهاتی می‌شه؛ تا زمانی که نتیجهٔ تلاش‌ها از پیامد اشتباهات بزرگ‌تر باشه، تمدن در قدرته و نقطهٔ اوجش هم زمانیه که بیش‌ترین فاصله بین نتایج کارهای درست و پیامد خطاها وجود داره. بقای تمدن هم منوط به اینه که در مقابل هشدارهایی که برای تصحیح خطاها بهش داده می‌شه، لجبازی نکنه. اما معمولا این اتفاق نمی‌افته، چون تمدن‌ها، اعتماد به نفسشون رو از اعتقاد به برتری بی‌قید‌و‌شرط و ذاتی خودشون به دست میارن و اغلب، دستاوردهای تمدن‌های دیگه رو انکار می‌کنن تا به اون ایدهٔ مرکزی، آسیب و خللی وارد نشه. در نتیجه، به خطاها ادامه می‌دن و ناچار زمانی می‌رسه که پیامد اشتباهات به نتایج دستاوردها نزدیک و باهاش مساوی می‌شه. از این‌جا روند سقوط تمدن آغاز می‌شه؛ اگر دست از لجبازی برداره، احتمال برگشتن ورق هست؛ اما معمولا این‌طور نمی‌شه و تمدن‌ها با غرور و سرمستی باقی‌مونده از روزهای اوجشون، شرایط فعلی رو انکار می‌کنن و انقدر به این انکار احمقانه و لجبازی کودکانه ادامه می‌دن که بالاخره سقوط می‌کنن. اتفاقی که بارها و بارها در تاریخ افتاده و باز هم خواهد افتاد. غلبه‌های تمدنی هم صرفا زمانی اتفاق می‌افتن که تمدن مغلوب، قبلا خودش از درون پوسیده باشه؛ و الا هیچ تمدنی واقعا باعث شکست تمدن دیگه‌ای نمی‌شه و دلیل اصلی شکست، همیشه ضعف تمدن مغلوبه نه صرفا قدرت تمدن غالب. با همهٔ این حرفا، پس نقش ما چیه؟ نقش ما، تلاش برای ساخت یه ساختار جدیده که از قِبَل این تلاش‌ها، احتمالا می‌تونیم این ایده رو تو ذهن آدم‌ها بکاریم که «نگران نباشید. با خیال راحت این کشتی در حال غرق شدن رو ترک کنید؛ چون این چیزی که می‌بینید پایان تاریخ نیست و راه‌های نرفتهٔ زیادی پیش روی آدمی‌زاده.» بنابراین، نقش ما در بهترین حالت، صرفا تسریع یه رونده، نه ایجادش. چون او خودش به طور طبیعی ایجاد می‌شه و نیازی به نگرانی نیست. اون چیزی که باید در موردش نگران باشیم اینه که آیا برای فردای فروپاشی، برنامه‌ای عملی و کاربردی، برای بشریت داریم یا نه. این مسئلهٔ ماست.
+ تمدن نهایی، از میراث صحیح و دستاوردهای درست همهٔ تمدن‌های قبل استفاده می‌کنه. این، اون ایدهٔ مرکزی‌ایه که باید شهروندان آینده رو باهاش تربیت کنیم و کشوری می‌تونه مدیران دنیای فردا رو تربیت کنه، که این موضوع رو درک کرده باشه. دورهٔ فخرفروشی‌های قومی و نژادی و تاریخی تموم شده. ساخت بنای تمدن بعدی، مثل ماجرای نصب حجرالاسود در زمان حضرت رسوله (صلی‌‌الله علیه و آله و سلم). همهٔ تمدن‌ها سنگ رو حمل می‌کنن و نهایتا انسان کامل، اون رو در جای صحیحش قرار می‌ده. فلذا مبارزه با امپریالیسم اگر احیانا از حیث نظری به پان ایرانیسم برسه، از همین الان باید فاتحه‌ش رو خوند؛ از حیث عملی هم که اصولا ممکن نیست.
+ سوال مرتبط: چرا متوسط توقع عمومی جامعهٔ بشری از یک انسان فرهیخته و فهمیده، انقدر پایینه؟
ما ممکن است به دلایل بیرونی، قادر به تحقق عدالت نشویم؛ اما حداقلش این است که می‌توانیم در مورد عدالت حرف بزنیم و وجوه مختلفش را تبیین کنیم؛ حداقلش این است که می‌توانیم در آدم‌ها شوق و انتظار اجرای عدالت را ایجاد کنیم؛ حداقلش این است که خودمان می‌توانیم عادلانه زندگی کنیم. و همهٔ این‌ها باعث می‌شود تا اگر روزی موانع بیرونی برطرف شد و قرار شد عدالت واقعی برقرار شود، آدم‌ها با جزئیات و مختصات آن غریبه و بیگانه نباشند. بماند البته که شرط کنار رفتن موانع بیرونی هم، اصولا همین شوق و آمادگی و انتظار حداکثری است. پس، از فکر کردن به عدالت، از حرف زدن در مورد عدالت و از زندگی کردن بر مبنای عدالت، خسته نشویم. این شاید، آخرین و بزرگ‌ترین آزمون آدمی‌زاد در جهان خاکی باشد.
+ بدیهی است همهٔ آنچه که نوشته‌ام، باید با روش‌های درست پیگیری شود؛ و الا زیاد و بی‌فایده حرف زدن/کار کردن را تقریبا همه بلدند.
برای قبول خیلی چیزها، اول باید قبول کرد که خدا دوست‌داشتنیه؛ اول باید خدا رو دوست داشت. و من مدت نسبتا طولانی‌ای وقت صرف کردم برای پیدا کردن جواب این سوال که «چرا باید خدا رو دوست داشت؟» و واضحه که جواب‌هایی مثل «چون این همه نعمت بهمون داده» یا «چون خیلی مهربونه» کافی نبود. چون اون وقت یعنی اگر نعمت‌هاش رو بگیره، دیگه نباید دوستش داشت؟ یا مثلا اون مهربونی رو از کجا می‌فهمیم؟ وقتی به مشکلات زندگی رسیدیم، باز چه‌طوری معتقد بمونیم مهربونه؟ و بقیهٔ جواب‌ها هم همین‌طوری بودن برام. مدت‌ها بهش فکر کردم و دیدم اصلا سوال اشتباهه. نباید دنبال دلیلی بگردم برای دوست داشتن خدا؛ باید دلیلی پیدا کنم که به خاطر اون دلیل، حتی اگر بخوام هم نتونم خدا رو دوست نداشته باشم. و فهمیدم اون دلیل، وجود حضرت امیرالمومنینه. دیدم من واقعا نمی‌تونم خدایی که علی بن ابی‌طالب (علیه افضل صلوات المصلین) رو خلق کرده، دوست نداشته باشم. حقیقتا ازم برنمیاد.
+ اصراری ندارم که این دلیل برای همه کافیه؛ ولی برای من کافی بود.
یک راه موقت برای نزدیک شدن به عدالت آموزشی این است که سهمیه‌های محیرالعقول فعلی را بردارند و بر اساس نوع دبیرستانی که دورهٔ دوم متوسطه در آن گذرانده شده، سهمیه تعیین کنند. می‌شود این را با سهمیهٔ مناطق هم ترکیب کرد. بدین صورت که دانش‌آموزان مدارس دولتی/شاهد/سمپاد/نمونه/غیرانتفاعی هر منطقه، با دانش‌آموزان مدارس مشابه از همان منطقه رقابت کنند. ملاک هم بیش‌ترین سال‌های تحصیلی دانش‌آموز باشد؛ مثلا اگر کسی دو سال غیرانتفاعی بوده و سال آخر به مدرسهٔ دولتی رفته، در گروه مدارس غیرانتفاعی آزمون بدهد. اگر هم کسی سه سال تحصیلی‌اش متفاوت بوده، ملاک سال آخر باشد. این طرح را (که طبعا نیاز به جزئیات بیش‌تر دارد و ایراداتی هم دارد) موقتا اجرا کنند؛ بعد هم بودجهٔ آموزش و پرورش (و همزمان نظارت را) به‌تدریج زیاد کنند تا کیفیت مدارس دولتی به‌مرور افزایش پیدا کند.
+ فکر نمی‌کنم هیچ راهی غیر از توجه بیش‌تر به حوزهٔ آموزش، برای حل مسائل بنیادی‌‌مان داشته باشیم.
