تلاجن

بنده اگر استاد عرفان بودم و شاگردام ازم توصیه‌ای چیزی می‌خواستن، یکی از اولین چیزهایی که بهشون می‌گفتم این بود که یه کار مستحب رو انتخاب کنید و روزانه فقط و فقط و فقط به نیت خشنودی قلب حضرت صاحب روحی لتراب مقدمه الفداء انجام بدید. مطلقا بدون هیچ چشم‌داشت دیگه‌ای. اعم از پاداش دنیوی و اخروی یا تاثیر اون عمل در عاقبت و نسل و... . هیچی. فقط و فقط به خاطر حضرت.

ظرف دوسه ماه گذشته درگیر سفارش یه کالای کوچیک برای آزمایشگاه بودم و نهایتا مجبور شدم به یه شرکت چینی ایمیل بزنم و کالا رو از اونا بخرم. و پسر، نظم و برنامه‌ریزی و مشتری‌مداری ۹.۷۵ از ۱۰. اون ۰.۲۵ هم چون این مدت وسطای هماهنگی ما، یه چند روزی با تاخیر جواب یکی از ایمیلام رو دادن و بعد توضیح دادن که درگیر جابه‌جایی محل شرکتشون بودن و اینا.

به‌زودی زمانی می‌رسه که آدم‌ها با ذره‌بین و چراغ‌قوه تو سابقهٔ زندگی خودشون و فک‌و‌فامیل و اجدادشون می‌گردن دنبال نشانه‌هایی از دین و دین‌داری و اعتقاد به خدا و پیامبراش تا نشون بدن و ثابت کنن که چقدر فرهیخته و فهمیده بودن.

آدم‌هایی در فجازی هستند که رگ و ریشهٔ خانوادگی و اعتقادی‌شون بسیار فاصله داره با اونچه مدنظر یه دین و حکومت دینیه. بعضا کاملا سکولارن. اما از منظر واقع‌بینانه که به مسائل نگاه می‌کنن، به خاطر اقتدار و امنیت کشور، ولو موقت، طرف نیروهای مذهبی رو می‌گیرن و حتی در انتخابات ممکنه به نامزدی رای بدن که کیلومترها با دغدغه‌های اجتماعی اون‌ها فاصله داره. در مقابل آدم‌هایی رو داریم با صبغهٔ دینی و مذهبی که فقط برای این که در دولت‌های فلان، قانون حجاب اجرا نمی‌شه یا کمتر اجرا می‌شه، حاضرن به ضعیف‌ترین گزینه‌ها رای بدن و براشون تبلیغ کنن. 

اواخر دورهٔ نوجوونی‌م علاقهٔ عجیب و غریبی به کارای قمیشی پیدا کرده بودم. از همینا که الان بهشون می‌گن فن. ما می‌گفتیم طرفدار دوآتیشه یا همچین چیزایی. عدد قبل آتیش هم می‌تونست بسته به میزان علاقه تا سه هم بالا بره. خلاصه یکی از دغدغه‌هام شده بود این که این آدم با این همه کمالات موسیقایی چرا تو یکی از مصاحبه‌هاش گفته به دنیای بعد از مرگ اعتقاد نداره. یه بار حتی می‌خواستم براش یه نامه بنویسم (یا شایدم نوشتم، درست یادم نیست) بهش بگم حیف تو نیست آخه؟ چرا خب؟ نامه‌ای که الان یادآوریش برام بی‌اندازه خنده‌دار ‌و مسخره است. ولی جزء اولین تلاش‌های من برای ایجاد پیوند و وحدت و علاقه بین جنبه‌های مختلف وجودم بود. جنبه‌های مختلفی که در مورد انسان ایرانی پیچیده است و بعد از انقلاب پیچیده‌تر هم شده. شما همین انتهای اخبار رسمی رو نگاه کنی که توش تاریخ روز بعد به قمری و شمسی و میلادی اعلام می‌شه، میزان پیچیدگی انسان ایرانی دستت میاد. دور نشیم از بحث. خلاصه‌ش این بود که جرقه‌هایی در وجودم بود که دلم برای دورترین آدم‌ها به دین و مذهب و خدا و پیغمبر می‌سوخت و دلم می‌خواست یه‌طوری براشون توضیح بدم مسیرهای دیگه‌‌ای هم برای زندگی هست و شاید خوب و درست بهشون اطلاع ندادن این قضیه رو. یا مثلا می‌نشستم برای یه سری بازیگر خارجی که دوستشون داشتم فاتحه می‌خوندم که برسه به روحشون و چون جزییات منشوری مختلفی تو زندگی‌هاشون معمولا هست، می‌گفتم خدایا اینا مستضعف فکری بودن، لطفا ببخششون. مثلا جرمی برت گناه داره بخواد عذاب شه. حیف اون بازی عجیب و عالی‌ش تو سری شرلوک هولمز نیست؟

امروز به یه نفر گفتم من اگه آتئیست هم بشم یکی روزه یکی هم زیارت امام رضا (علیه‌السلام) رو ادامه می‌دم. البته الان که بیش‌تر فکر می‌کنم دوست دارم نماز رو هم ادامه بدم.

تنهاش گذاشتیم و شهید شد. حالا هم نشستیم اشک تمساح می‌ریزیم. جمهوری اسلامی مدت‌هاست داره هم چوب رو می‌خوره و هم پیاز رو. ما که ان‌شاءالله خدا کمک کنه تا آخر آخرش پشت آرمان‌های این نظام هستیم؛ ولی این‌طور تیشه به ریشهٔ امید مستضعفین عالم زدن اصلا قشنگ نیست. حجم محافظه‌کاری سازمان‌یافته‌ای که از بالا تا پایین در جریانه، سال‌به‌سال داره فاجعه‌بارتر می‌شه...

یه سکانسی تو «داستان ازدواج» هست که زن و شوهر و وکیل‌هاشون تو دادگاهن و دارن بحث می‌کنن. همین‌طور که صحبت‌ها پیش می‌ره وکیل خانومه (که خودش هم زنه) کتش رو درمیاره و صرفا با تاپی که تنشه جلسه رو ادامه می‌ده. به طور مشخص هم این کار رو برای تحت‌تاثیر قرار دادن قاضی که یک آقاست انجام می‌ده. یا مثلا تو «لالالند» شخصیت زن قصه وسط یه قرار شام با پارتنرش، یهو با شنیدن صدای یه موسیقی آشنا یاد فرد دیگه‌ای می‌افته و پا می‌شه می‌ره دنبال اون آدم دوم. یا کلا توی فیلم‌ها و سریال‌ها اغلب این‌طوریه که اگر شخصیت زن قصه خیانت کنه، همه باید درک کنن که به هرحال اونم دلایل خودش رو داشته حتما ولی خیانت شخصیت مرد معمولا به‌‌سرعت اونو به فرد منفی قصه تبدیل می‌کنه. سکانس‌های متعددی در فیلم‌ها و سریال‌ها هست که بسته به جنسیت فرد، قضاوت اخلاقی نویسنده و کارگردان و به‌تبع اون‌ها بیننده‌ها از خطای انجام‌شده تغییر می‌کنه. ممکنه تو نگاه اول این ماجرا یه جور تبعیض مثبت و به نفع خانم‌ها به نظر برسه ولی در واقع با گستردگی و استمراری که داره، زن‌ها رو ضعیف و پرتوقع می‌کنه. این تصویر رو می‌سازه که تو به عنوان زن، چون زن هستی (و مخصوصا اگر شیک و زیبا باشی)، پس وظیفه‌ای در قبال همسر و زندگی و جامعه نداری و هرکس از وظایف و مسئولیت‌ها و بایدهای حضور خانوادگی و اجتماعی‌‌ت حرف بزنه داره محدودت می‌کنه یا بهت ظلم می‌کنه. این فضا ترسناک و خطرناکه. باید مراقبش بود.

تو مطلبی که بعد از شهادت شهید سنوار عزیز نوشته بودم یه جمله بود که قبل انتشار حذفش کردم. نه چون از واکنش و قضاوت کسی نگران بودم؛ چون با این که قلبم درد گرفته بود و دنبال مقصر می‌گشت ولی عقلم هنوز یه چیزایی می‌فهمید. یه جمله به این مضمون که «خدایا، اگه جدی‌جدی طرف صهیونیستا هستی بگو که ما هم تکلیفمون رو بدونیم و انقدر الکی حرص نخوریم.» الان که خبر شهادت محمد ضیف تایید شده (که قبل‌تر به شکل غیررسمی هم زمزمه‌هاش بود) باز برگشتم سر اون خونهٔ اول. این‌بار دلم قرص‌تره و عقل و قلبم هیچ‌کدوم اون جمله رو تایید نمی‌کنن؛ ولی باز انگار دنبال مقصر می‌گردم برای این همه رنج و ظلم...

یه نوع فاز روشنفکری هم هست که تو مواجهه با ظلم‌های بزرگی مثل ماجرای فلسطین سکوت نمی‌کنه و خودش رو به اون راه نمی‌زنه (اون‌طور که روال شبه‌روشنفکراست) منتها فازش اینه که نه، این کارا ‌و این راه‌ها جواب نمی‌ده. این مدلی که فلسطینیا دارن مبارزه و مقاومت می‌کنن و این شکلی که ایران کمک می‌کنه غلط و بی‌کلاسه. باید طرحی نو درانداخت و راه جدیدی رفت و کار متفاوتی کرد و...

چپ و راست می‌بینم پسرا این‌طرف و اون‌طرف نوشتن: «آره حالا الان فلان باشید ولی وقتی چهل سالتون شد و هنوز ازدواج نکردید اون‌وقت معلوم می‌شه بهمان». قشنگ معلومه ترسای خودشون رو دارن به بقیه منتقل می‌کنن. خب حالا گیرم چهل سالم شد و ازدواج نکردم. چی می‌شه مثلا؟ چرا نمی‌فهمید همه مثل هم فکر نمی‌کنن و خواسته‌های یکسان از زندگی ندارن؟ بعد با این وضع تربیتی الان پسرا واقعا رو چند درصدشون می‌شه به عنوان حامی و تکیه‌گاه حساب کرد که حالا اگر نباشه چیزی از دست داده باشی؟ اغلبتون تو مهارت‌های ارتباطی با خانوما لنگ می‌زنید و بدیهیات رو هم بلد نیستید. هرچی کمتر آدم ببینتتون برای سلامت روانش بهتره.

آبجی/داداش، اون توجه به روح و معنای عبادت و در پوستهٔ ظاهری‌ش نموندن که علما و عرفا و شعرا مکرر و متعدد اشاره کردن، برای اونیه که عبادته رو داره در درجهٔ اول انجام می‌ده! این که از دل این تذکر نفی نماز و روزه و حج و زهد درمیاری، باعث می‌شه رودل کنی. تهش این که راه برای پیچوندن عبادات زیاده. دست از سر این یکی برداریم.

حدیثی بود تو یکی از کتاب‌های درسی‌مون منسوب به امام صادق علیه‌السلام اگر اشتباه نکنم. مضمون حدیث این بود که حضرت فرمودن من نمی‌پسندم که ملکی رو بخرم و بدون این که تغییر و اصلاحی در اون به وجود بیارم به فرد دیگه‌ای بفروشم. باز اگر اشتباه نکنم این حدیث و امثالش مبنای کراهت معاملات دلالیه. حالا سوال اینه این میزان پول بادآورده که از بورس و رمزارز و خرید و فروش ارز و طلا سرازیر زندگی‌های مردم می‌شه، چه تاثیراتی قراره داشته باشه؟ و چه باید کرد؟

هیچ‌چیز در منظومهٔ فکری امام و رهبری به اندازهٔ اعتماد و اعتقادی که به مردم دارن من رو شگفت‌زده نمی‌کنه.

با پهلوی و رجوی و جولانی و ترامپ و حتی نتانیاهو کنار میان. به جمهوری اسلامی که می‌رسه یهو طرفدار آزادی و حقوق بشر می‌شن :)

چاره‌ای نبود جز این که فاطمه(سلام‌الله علیها) قبل از علی(علیه‌السلام) برود. چه، بعد از پیامبر(صلی‌الله علیه و آله و سلم)، تا قیام قیامت کسی جز علی(علیه‌السلام) نمی‌توانست امام فاطمه(سلام‌الله علیها) باشد.

انگار خدا داره برای دادگاه نهایی شواهد جمع می‌کنه و عمدا فضا رو به شکلی عمیق و گسترده و بیش از هروقت دیگه‌ای مهیا کرده تا همه نیات و ظرفیت‌های واقعی درونی‌شون رو در منتها درجهٔ ممکن بروز بدن.

انسان، شاهکار بزرگ خلقته و توانایی‌های شگفت‌آوری برای تغییر خودش، محیط اطراف و کل تاریخ داره. تو مبارزه‌ای که در جریانه، گرچه تا بن دندان معتقدم به مقاومت، اما دلم برای تک‌تک کشته‌شده‌های لشکر دشمن هم می‌سوزه. از این جهت که به عنوان انسان چه کهکشان عظیمی از توانایی‌ها برای رسیدن به کمال در وجودشون بوده، اما نهایتا به کجا رسیدن. حیف...

تو درس ایمنی‌شناسی یه جمله‌ای داشتیم که می‌گفت «ما در اقیانوسی از عوامل بیماری‌زا زندگی می‌کنیم» و واقعا هم همینه. آب، هوا، خاک، حیوانات، بدن و وسایلمون پر از عوامل باکتریایی، آغازی، قارچی و ویروسیه که خیلیاشون هم بیماری‌زا هستن. اما می‌بینید که اغلب ما با رعایت دستورالعمل‌های نسبتا ساده‌ای در اغلب موارد سالمیم، خیلی از بیماری‌ها درمان دارن و نهایتا هم اغلب آدم‌ها بر اثر پیری و کهولت سن از دنیا می‌رن و همه هم اینو می‌دونیم.

کاش تواناییش رو داشتم که توضیح بدم باور ما به نابودی رژیم (اونم به‌زودی)، توهم‌ و خیال و خرافه و آرزو نیست. نتیجهٔ منطقی بررسی تاریخ و سنت‌های خداونده. ولی توضیحش از من برنمی‌آد. انگار که چند روز مونده به شروع طوفان نوح، بخوام در مورد علت ساخت اون کشتی روی خشکی حرف بزنم. یا چند دقیقه مونده به شکافته شدن دریا و درحالی که لشکر فرعون نزدیک و نزدیک‌تر می‌شه، از تخلف نکردن خدا از وعده‌هاش بگم. نه که اصلا نتونم، ولی اون‌طوری که به دلم بشینه و بتونه قلب کسی رو آروم کنه، نه. بلد نیستم متأسفانه.